Κρουστά ονομάζονται τα όργανα τα οποία παράγουν ήχο με την κρούση, δηλαδή όταν τα χτυπάμε. Η οικογένεια των κρουστών οργάνων αποτελείται από πολλά όργανα. Τα πιο σημαντικά κρουστά όργανα της συμφωνικής ορχήστρας είναι:
1) το ταμπούρο
2) τα τύμπανα
3) το μπάσο τύμπανο ή γκρανκάσα
4) το τρίγωνο
5) τα κύμβαλα ή πιάτα
6) οι καμπάνες
7) το ξυλόφωνο
8) το μεταλλόφωνο ή γκλοκενσπιλ.
Κρουστά
Ας περάσουμε να δούμε κάποια μουσικά παραδείγματα των σημαντικότερων κρουστών οργάνων της συμφωνικής ορχήστρας.
Dante Agostini - Le Train
O Ντάντε Αγκοστίνη (1921-1980) υπήρξε σημαντικός εκτελεστής κρουστών οργάνων αλλά έμεινε γνωστός κυρίως για το παιδαγωγικό του έργο στη μουσική εκπαίδευση των κρουστών. Το παρακάτω μουσικό παράδειγμα είναι ένα από τα δημοφιλέστερα που έχει συνθέσει για ταμπούρο και ονομάζεται "Το Τρένο".
Καμίλ Σεν-Σανς - Απολιθώματα
Ο Καμίλ Σεν Σανς (Camille Saint-Saëns 1835-1921) είναι ένας σημαντικός Γάλλος συνθέτης της ρομαντικής και μετα-ρομαντικής περιόδου της μουσικής στη δυτική Ευρώπη. Το "Καρναβάλι των Ζώων" είναι ένα από τα πιο γνωστά του έργα. Είναι ένα μουσικό έργο για παιδιά που αποτελείται από μικρά μουσικά μέρη. Το απόσπασμα αυτό ονομάζεται "Τα απολιθώματα" και εξιστορεί μια παρέα απολιθωμάτων ξεχασμένων ζώων, όπως οι δεινόσαυροι που ζωντανεύουν το βράδυ που δεν του βλέπει κανείς και στήνουν γιορτή και χορό. Πρωταγωνιστικό ρόλο στη σύνθεση αυτή έχει το ξυλόφωνο το οποίο ουσιαστικά μιμείται τον ήχο που κάνουν τα απολιθώματα αυτά όταν χορεύουν.
Joe Diedrich - The Effect
Στο απόσπασμα αυτό παίζουν τρία μελωδικά κρουστά όργανα. Στα αριστερά βρίσκεται το βιμπράφωνο, στη μέση η μαρίμπα και στη δεξιά πλευρά το μεταλλόφωνο ή αλλιώς γκλόκενσπιλ (glockenspiel), που είναι και το όργανο το ποίο μας ενδιαφέρει μιας και είναι όργανο της συμφωνικής ορχήστρας σε αντίθεση με το βιμπράφωνο και τη μαρίμπα.
Philip Glass - Κοντσέρτο για δύο τυμπανιστές και ορχήστρα
Ο Φίλιπ Γκλας είναι ένας σημαντικός συνθέτης των ημερών μας και βασικός εκπρόσωπος της μινιμαλιστικής μουσικής. Το συγκεκριμένο απόσπασμα είναι το πρώτο μέρος του κοντσέρτου του για δύο τυμπανιστές και ορχήστρα.
Steve Reich - Nagoya Marimba
Η μαρίμπα είναι ένα συγγενικό όργανο του ξυλοφώνου. Αν και δεν χρησιμοποιούταν σαν όργανο συμφωνικής ορχήστρας μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα είναι ευρέως διαδεδομένη σε μικρότερα μουσικά σύνολα. Το κοινό χαρακτηριστικό που έχει με το ξυλόφωνο είναι ότι και στη μαρίμπα οι πλάκες είναι κατασκευασμένες από ξύλο. Οι διαφορές που έχει με το ξυλόφωνο είναι ότι α) είναι μεγαλύτερη σε έκταση και β) οι σωλήνες που αντιστοιχούν σε κάθε πλάκα και λειτουργούν ως ηχεία είναι κατά πολύ μεγαλύτεροι.
Το παρακάτω απόσπασμα είναι ένα ντουέτο για δύο μαρίμπες του Στηβ Ράιχ (Steve Reich) ενός από τους σημαντικούς εκπροσώπους της μινιμαλιστικής μουσικής.
Tubular Bells
Το συγκεκριμένο απόσπασμα είναι μία σύνθεση του Mark Andersen βασισμένη στο έργο Tubular Bells του Mike Oldfield, ενός καλλιτέχνη της new age, pop, rock σκηνής που άνθισε στην εμπορική σκηνή της δεκαετίας του '80. Οι καμπάνες που χρησιμοποιούνται στη συμφωνική ορχήστρα είναι το όργανο στα δεξιά. Αποτελείται από μεγάλους σωλήνες που κρέμονται από μία κατασκευή σαν μονόζυγο. Χτυπώντας τους σωλήνες αυτούς στο πάνω μέρος με ένα σφυράκι παράγεται ο ήχος της καμπάνας.
Xenakis - Rebonds
O Γιάννης Ξενάκης (Ianis Xenakis 1922 -2001) ήταν ένας σημαντικός Έλληνας συνθέτης της σύγχρονης μουσικής. Έγινε γνωστός για τις πρωτοποριακές και αντισυμβατικές του συνθέσεις. Το παρακάτω απόσπασμα είναι μία σύνθεση για διάφορα κρουστά όργανα και μπάσο τύμπανο ή αλλιώς γκρανκάσα.
